رژیم فستینگ | انواع رژیم فستینگ و مزایای آن

رژیم فستینگ (Intermittent Fasting) یا همان روزه‌داری متناوب، یکی از روش‌های پرطرفدار برای کاهش وزن و بهبود سلامتی است. برخلاف سایر رژیم‌های غذایی که بر نوع غذا تمرکز دارند، فستینگ بر زمان خوردن غذا تمرکز می‌کند. در این سبک از رژیم، فرد در بازه‌هایی از شبانه‌روز مجاز به غذا خوردن است و در زمان باقی‌مانده تنها نوشیدنی‌های بدون کالری مثل آب، چای یا قهوه تلخ مجاز است.

مبنای فیزیولوژیکی این رژیم، استفاده از ذخایر چربی بدن در دوره ناشتایی است. بدن وقتی چندین ساعت غذا دریافت نکند، سطح انسولین کاهش یافته و شروع به سوزاندن چربی می‌کند. بسیاری از افراد این روش را به‌خاطر انعطاف‌پذیری، سادگی و اثرگذاری آن انتخاب می‌کنند.

مزایای رژیم فستینگ برای بدن

رژیم فستینگ مزایای قابل توجهی برای سلامتی دارد که آن را از سایر رژیم‌ها متمایز می‌کند. یکی از مزایای اصلی آن کاهش وزن بدون نیاز به شمارش مداوم کالری است. همچنین این رژیم باعث بهبود حساسیت به انسولین شده و در کنترل قند خون موثر است، به همین دلیل برای افراد در معرض دیابت نوع ۲ بسیار مفید است.

از دیگر فواید فستینگ می‌توان به کاهش التهاب در بدن، بهبود عملکرد مغز، افزایش سطح هورمون رشد، تقویت متابولیسم، و حتی کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و برخی از سرطان‌ها اشاره کرد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که روزه‌داری متناوب ممکن است به افزایش طول عمر نیز کمک کند.

فستینگ با فراهم کردن فرصت برای استراحت دستگاه گوارش، به ترمیم سلولی کمک می‌کند. در طول ساعات ناشتایی، فرآیندی به نام “اتوفاژی” (خودخواری سلولی) فعال می‌شود که نقش مهمی در دفع سلول‌های آسیب‌دیده دارد.

چه افرادی برای رژیم فستینگ مناسب هستند؟

با اینکه فستینگ می‌تواند برای بسیاری از افراد مفید باشد، اما برای همه مناسب نیست. افرادی که اضافه وزن یا چاقی دارند، در بسیاری از موارد نتایج مطلوبی از این رژیم می‌گیرند. همچنین افرادی که سبک زندگی پرمشغله دارند و به دنبال رژیمی ساده‌تر و منعطف‌تر هستند، فستینگ را ترجیح می‌دهند.

ورزشکارانی که هدفشان چربی‌سوزی بدون از دست دادن عضله است نیز می‌توانند از مزایای این سبک بهره‌مند شوند، البته با برنامه‌ریزی دقیق. برخی بیماران دیابتی با نظر پزشک می‌توانند از این رژیم استفاده کنند.

اما زنان باردار یا شیرده، کودکان، نوجوانان در حال رشد، بیماران با سابقه اختلالات خوردن (مانند بی‌اشتهایی عصبی)، و افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند باید از انجام رژیم فستینگ خودداری کنند مگر با تایید پزشک.

چرا رژیم فستینگ باید زیر نظر پزشک باشد؟

اگرچه رژیم فستینگ به‌ ظاهر ساده و قابل اجراست، اما اجرای نادرست آن می‌تواند خطرناک باشد. در برخی افراد، کاهش ناگهانی کالری و تغییر در الگوی غذا خوردن ممکن است باعث سرگیجه، ضعف، افت فشار خون، یا حتی افت قند خون شدید شود.

پزشک با بررسی وضعیت سلامتی، شرایط جسمی، داروهای مصرفی و سوابق بیماری، می‌تواند بهترین نوع فستینگ را برای فرد مشخص کند. در برخی موارد، آزمایش‌های تشخیصی مانند قند خون، تیروئید، کبد و کلیه پیش از شروع رژیم ضروری است.

همچنین در طی اجرای رژیم، کنترل وزن، بررسی الکترولیت‌ها و تنظیم انرژی دریافتی توسط پزشک یا متخصص تغذیه ضروری است. در صورت بروز علائم هشدار مانند تپش قلب، تهوع شدید یا بی‌حالی مداوم، مراجعه به پزشک اهمیت زیادی دارد.

رژیم فستینگ نباید با رویکرد “خوددرمانی” آغاز شود، به‌ویژه در افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند یا تحت درمان دارویی هستند.

انواع رژیم فستینگ: ۱۶/۸، ۱۲/۱۲ و ۱۴/۱۰

یکی از ویژگی‌های جالب رژیم فستینگ، تنوع در مدل‌های اجرایی آن است که بسته به سطح آمادگی، سبک زندگی و هدف فرد، قابل انتخاب هستند. سه نوع متداول این رژیم عبارت‌اند از:

۱- رژیم فستینگ ۱۶/۸

در این مدل، فرد ۱۶ ساعت از شبانه‌روز را در حالت ناشتایی می‌ماند و تنها در یک بازه ۸ ساعته مجاز به خوردن غذاست. معمولاً این بازه بین ساعت ۱۲ ظهر تا ۸ شب در نظر گرفته می‌شود. این نوع از فستینگ بسیار محبوب است زیرا با حذف صبحانه، فرد می‌تواند به‌راحتی وارد فاز چربی‌سوزی شود و همچنان دو وعده غذایی کامل داشته باشد.

۲- رژیم فستینگ ۱۲/۱۲

در این مدل، فرد ۱۲ ساعت غذا نمی‌خورد و ۱۲ ساعت بعد را برای خوردن در نظر می‌گیرد. این نوع فستینگ ملایم‌ترین و مناسب برای مبتدیان است. این سبک را می‌توان به‌عنوان یک سبک زندگی سالم برای تنظیم ساعت بیولوژیک بدن در نظر گرفت.

۳- رژیم فستینگ ۱۴/۱۰

در این نوع، ۱۴ ساعت ناشتایی و ۱۰ ساعت برای خوردن در نظر گرفته می‌شود. این مدل بینابینی بوده و برای افرادی که می‌خواهند به‌تدریج به مدل ۱۶/۸ برسند مناسب است. این مدل در خانم‌ها بهتر جواب می‌دهد زیرا بدن زنان نسبت به تغییرات شدید کالری حساس‌تر است.

هر کدام از این مدل‌ها در صورت رعایت اصول تغذیه صحیح و مصرف مواد غذایی سالم، می‌توانند باعث کاهش وزن، کنترل قند خون و افزایش انرژی شوند.

پزشک متخصص رژیم فستینگ

اگر به دنبال کاهش وزن بدون محدودیت شدید غذایی هستید و می‌خواهید متابولیسم بدن‌تان را فعال کنید، فستینگ می‌تواند گزینه‌ای عالی برای شما باشد. انتخاب نوع مناسب فستینگ و پایبندی به اصول تغذیه‌ای در ساعات مجاز غذا خوردن، نقش کلیدی در موفقیت این رژیم دارد.

قبل از شروع، با پزشک مشورت کنید، سبک زندگی‌تان را در نظر بگیرید و برای رسیدن به اهداف سلامتی خود، قدمی هوشمندانه و آگاهانه بردارید.

دکتر افشین حبیب‌ زاده یکی از پزشکان متخصص تغذیه و رژیم‌ درمانی های نوین مانند فستینگ در ایران است. وی با بهره‌گیری از دانش روز و تجربه بالینی، به افراد چاق یا دارای اضافه‌وزن کمک می‌کند تا با روش‌هایی ایمن و علمی وزن خود را کاهش دهند.

رژیم‌های فستینگ مانند ۱۶/۸ و ۱۴/۱۰ زیر نظر ایشان با بررسی وضعیت جسمی هر فرد تجویز می‌شود. دکتر حبیب‌زاده معتقد است که اجرای فستینگ بدون نظارت متخصص می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. به همین دلیل، مشاوره تخصصی پیش از شروع رژیم در مطب وی انجام می‌گیرد.

فرم دریافت رژیم آنلاین از سایت رژیم تندرستی

مشاوره رژیم درمانی: 09381059639

رژیم تندرستی و خدمات رژیم درمانی